Coraz częściej kobiety w krajach rozwiniętych decydują się na macierzyństwo w późniejszym wieku. W Unii Europejskiej średni wiek kobiety, w którym rodzi dziecko, przekroczył już 30 lat. Odkładanie decyzji o posiadaniu potomstwa może jednak prowadzić do problemów z zajściem w ciążę w przyszłości. Jednym ze skutecznych rozwiązań jest zamrożenie komórek jajowych, czyli zabezpieczenie płodności na przyszłość.
Na czym polega zamrażanie komórek jajowych?
Zamrażanie komórek jajowych, znane również jako social freezing, to procedura polegająca na pobraniu i przechowywaniu komórek jajowych w bardzo niskich temperaturach – wyjaśnia genoplast.com. Dzięki temu kobieta może w przyszłości skorzystać z własnych, młodszych komórek jajowych, zwiększając szanse na zajście w ciążę.
Proces rozpoczyna się od stymulacji hormonalnej, której celem jest pobudzenie jajników do wyprodukowania większej liczby dojrzałych komórek jajowych. Następnie, w znieczuleniu ogólnym, przeprowadza się punkcję jajników w celu pobrania komórek jajowych. Uzyskane komórki są poddawane procesowi witryfikacji i przechowywane w ciekłym azocie.
Dlaczego warto zabezpieczyć płodność?
Zachowanie płodności poprzez mrożenie komórek jajowych daje kobiecie szansę na macierzyństwo w przyszłości, nawet jeśli naturalna jakość komórek jajowych ulega pogorszeniu z upływem czasu. Jest to szczególnie ważne, gdyż płodność kobiety zaczyna znacząco spadać po 35. roku życia, a ryzyko niepłodności wzrasta.
Dodatkowo, zamrożone komórki jajowe mogą być wykorzystane w przypadku konieczności poddania się leczeniu onkologicznemu lub innym terapiom, które mogą negatywnie wpłynąć na funkcjonowanie jajników.
Kiedy rozważyć zamrożenie komórek jajowych?
Optymalny wiek na zamrożenie komórek jajowych to przedział między 33. a 37. rokiem życia. W tym okresie kobiety mają jeszcze stosunkowo wysoką jakość komórek jajowych, a jednocześnie są świadome planów dotyczących macierzyństwa. Po 40. roku życia skuteczność procedury maleje ze względu na spadek liczby i jakości komórek.
Kobiety powinny szczególnie rozważyć zabezpieczenie płodności, jeśli:
- Planują odłożyć macierzyństwo na późniejszy okres życia.
- Czeka je leczenie onkologiczne lub inne terapie mogące wpłynąć na płodność.
- Zmagają się z chorobami autoimmunologicznymi wymagającymi agresywnego leczenia.
- Mają zdiagnozowaną endometriozę lub inne schorzenia jajników.
Jak przebiega procedura?
Kwalifikacja i przygotowanie
Proces rozpoczyna się od wizyty w klinice i konsultacji z ginekologiem. Pacjentka przechodzi badania hormonalne oraz testy w kierunku chorób zakaźnych. Na podstawie wyników lekarz kwalifikuje ją do procedury.
Stymulacja hormonalna
Kolejnym etapem jest stymulacja hormonalna, trwająca około 10-14 dni. Jej celem jest pobudzenie jajników do wyprodukowania większej liczby komórek jajowych. W tym czasie pacjentka odwiedza klinikę 2-3 razy w celu monitorowania postępów.
Pobranie komórek jajowych
Po zakończeniu stymulacji następuje pobranie komórek jajowych w znieczuleniu ogólnym. Zabieg trwa kilkanaście minut i jest wykonywany przez doświadczonego specjalistę. Pacjentka może opuścić klinikę tego samego dnia.
Witryfikacja i przechowywanie
Pobrane komórki są poddawane procesowi witryfikacji, który zapobiega tworzeniu się kryształów lodu i uszkodzeniu komórek. Następnie są przechowywane w ciekłym azocie w specjalistycznym banku komórek.
Wykorzystanie zamrożonych komórek w przyszłości
Aby skorzystać z zamrożonych komórek jajowych, konieczne jest przeprowadzenie procedury in vitro. Komórki są rozmrażane i zapładniane nasieniem partnera lub dawcy. Następnie powstałe zarodki są przenoszone do macicy pacjentki.
Zobacz naszą ofertę na mrożenie w laboratorium oraz dozowanie i pipetowanie.
Zamrożone komórki jajowe pochodzące od młodszej kobiety mają wyższą jakość, co zwiększa szanse na zajście w ciążę i urodzenie zdrowego dziecka.
Ile komórek jajowych należy zamrozić?
Im więcej komórek zostanie pobranych i zamrożonych, tym większe prawdopodobieństwo sukcesu w przyszłości. Statystyki pokazują, że zamrożenie około 18 komórek jajowych u kobiety 34-letniej daje nawet 90% szans na urodzenie dziecka. U kobiet 37-letnich szansa ta wynosi około 75%.
Ryzyko i bezpieczeństwo
Procedura pobrania i zamrożenia komórek jajowych jest generalnie uważana za bezpieczną, ale jak każda interwencja medyczna, niesie ze sobą pewne ryzyko. Stymulacja hormonalna może prowadzić do zespołu hiperstymulacji jajników (OHSS), który objawia się bólem brzucha, nudnościami, wzdęciami czy przyrostem masy ciała. W rzadkich przypadkach może dojść do poważniejszych powikłań, takich jak skręt jajnika czy problemy z krzepnięciem krwi.
Podczas samego zabiegu punkcji jajników w znieczuleniu ogólnym istnieje niewielkie ryzyko powikłań związanych ze znieczuleniem, takich jak reakcje alergiczne, problemy z oddychaniem czy zaburzenia krążenia. Dodatkowo, choć rzadko, może dojść do krwawienia, infekcji lub uszkodzenia sąsiadujących narządów, takich jak pęcherz moczowy czy jelita.
Mimo tych potencjalnych zagrożeń, dzięki zaawansowanej technologii i doświadczeniu specjalistów, ryzyko powikłań jest minimalne. Ważne jest, aby pacjentka była pod opieką wykwalifikowanego zespołu medycznego, który dokładnie monitoruje jej stan zdrowia na każdym etapie procedury. Przed przystąpieniem do zabiegu lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad i informuje o wszystkich możliwych komplikacjach, co pozwala na świadome podjęcie decyzji o zabezpieczeniu płodności na przyszłość.
Alternatywne metody zabezpieczenia płodności
Oprócz mrożenia komórek jajowych, istnieją inne metody zabezpieczenia płodności, takie jak:
- Mrożenie nasienia u mężczyzn przed leczeniem onkologicznym.
- Mrożenie tkanki jajnikowej, choć jest to metoda eksperymentalna.
- Mrożenie zarodków, jeśli pacjentka pozostaje w stałym związku i planuje potomstwo z partnerem.
Podsumowanie
Zamrażanie komórek jajowych to nowoczesna i skuteczna metoda zachowania płodności. Daje kobietom możliwość planowania macierzyństwa na własnych warunkach, bez obaw o spadek płodności związany z wiekiem czy leczeniem chorób. Jeśli rozważasz taką opcję, warto skonsultować się z kliniką specjalizującą się w leczeniu niepłodności i zabezpieczaniu płodności na przyszłość.
Zobacz również wpis o Czym jest mikrobiologia? Poznaj definicję.